Ove godine se obeležava 15 godina postojanja stručne grupe za lečenje multiplog mijeloma, bolesti koja je na drugom mestu među hematološkim oboljenjima i čini 10% svih maligniteta. Ovim povodom se organizuje čitav niz sastanaka sa ciljem da se ukaže na do sada postignute rezultate u zbrinjavanju ove bolesti, kao i na nove mogućnosti lečenja pacijenta sa multiplim mijelomom.
Prema epidemiološkim podacima tokom 2019. godine u svetu je dijagnostikivano 85.000 novih bolesnika dok u Srbiji se svake godine registruje oko 526 novih pacijenata od kojih je 40% radno sposobna populacija mladja od 65 godina starosti.
Multipli mijelom je maligna bolest koštane srži. U koštanoj srži u toku bolesti dolazi do nekontrolisane proliferacije i rasta plazmocita koje potiskuju zdravu koštanu srž i dovode do oštećenja kostiju. Upravo to je i razlog što su hroničan bol u kostima, anemija i zamaranje najčešći simptomi bolesti. Takođe karakterističan simptom je sklonost ka čestim infekcijama jer se usled poremećaja funkcije malignih plazmocita ne stvaraju u dovoljnom broju antitela koja predstavljaju odbranu organizma od patogena. Te nefukcionalne belančevine se gomilaju u bubrezima i mogu dovesti do akutnog otkazivanja bubrega.
Sama prevencija multiplog mijeloma ne postoji jer je u pitanju maligna bolest koštane srži. Preporuka je da se bar dva puta godišnje u okviru sistematskog pregleda rade laboratorijske analize krvi gde anemija, ponovljena povišena sedimentacija bez drugih znakova bolest,i i oštećenje bubrežne funkcije mogu ukazati na multipli mijelom. Svaki oboleli pacijent ima drugačiju kombinaciju simptoma i kao takva mijelom spada u bolesti koji imaju jedan od najdužih perioda od pojave prvih simptoma do dijagnoze. Rana i pravovremena dijagnostika je veoma bitna jer ishodi lečenja i kvalitet života može biti čak 50 posto uspešnije ako se dijagnoza postavi na vreme.
Multipli mijelom jeste neizlečiva maligna bolest koja se karakteriše kaskadnim smenjivanjem faza zamaha sa periodima remisije bolesti. Svaka sledeća remisija je kraća u odnosu na prethodnu. Lečenje multiplog miljeloma u zadnjih 10 godina je znatno napredovalo. U našim ustanovama se prate evropske smernice i protokoli lečenja multiplog mijeloma. U zavisnosti od bioloških karakteristika bolesti i prognostičkih faktora, u lečenju se primenjuju trojne i dvojne terapijske kombinacije različitih mehanizma dejstva, najčešće uz dodatak kortikosteroida (deksametazona). Tim protokolima su obuhvaćeni standardna hemoterapija, inhibitori proteazoma, imunomodulatorni lekovi kao i najnovija ciljana imunoterapija monokolonskim antitelima. Iako je to neizlečiva bolest sada se može postići dobra i duga remisija odnosno stanje u kome pacijent nema znakova bolesti čak i celu deceniju.
Inovativne terapijske opcije su multipli mijelom koji je ranije vezivan za ležeće bolesnike sa kratkim očekivanim preživljavanjem od 2-3 godine pretvorili hroničnu dobro kontrolisanu bolest sa mogućnošću izlečenja kod 15% bolesnika. Danas, to su radno sposobni ljudi koji vode kvalitetan život i kojima je pružena šansa da kvalitetno i radno ispune svoj životni vek čija dužina zapravo zavisi od broja dostupnih terapijskih mogućnosti. Savremenom terapijom pacijentima se značajno produžava sa život sa očuvanim kvalitetom. Ljudi se vraćaju na posao, učestvuju u socijalnom životu a sve to uz inovativne terapijske modalitete koji i omogućavaju ovakav napredak.
Trenutno je u Srbiji registrovano nekoliko inovativnih lekova za multipli mijelom. Prepoznavanje značaja inovativnih lekova za uspešno lečenje onkoloških bolesnika od strane Republičkog Fonda za zdravstveno osiguranje (RFZO) i njihovo sve češće uključivanje u Listu lekova čiji su troškovi primene pokriveni sredstvima RFZO-a, pruža nadu i uverenost da će i lekovi najnovije generacije koji se koriste u lečenju multiplog mijeloma uskoro biti dostupni za pacijente u Srbiji, što će njihove živote učiniti dužim, kvalitetnijim i produktivnijim.
