Deklaracija „Vojvodina je Srbija“, koju vladajuća stranka (bolje rečeno pokret okupljen oko nje) na čelu sa predsednikom Srbije Aleksandrom Vučićem već dugo najavljuje kao sredstvo borbe protiv separatizma, objavljena je danas.
Ako niste znali, Vojvodina je Srbija.
Poslednjih nedelja, međutim, u javnom govoru sve se više mogu čuti ideje koje ovu tvrdnju dovode u pitanje.
Priče o Srbiji bez Vojvodine šire se društvenim mrežama, novinskim člancima, televizijskim emisijama. Na temu Vojvođanskog separatizma organizuju se skupovi širom Srbije, a najveći je najavljen za sutra.
Najglasniji među onima koji forsiraju ove ideje, govore o stvaranju vojvođanske populacije, vojvođanske nacije, vojvođanskog jezika i pravoslavne crkve.
Oni se pozivaju na 1974. i 2000. godinu, i na političke programe „etatizacije“ severne autonomne pokrajine, „sanktosakralne autonomije“ i stvaranja „države u državi“. I poručuju „Srećemo se na Sretenje“.
I „srećaće“ se na Sretenje, 15. februara u 16 časova. U Sremskoj Mitrovici.
Pročitali smo šta sve još piše u ovoj „narodnoj deklaraciji“, da vi ne biste morali.
„istorijski razvoj srpske vojvodine“
„Najnoviji događaji u severnoj srpskoj pokrajini, oživljavanje separatističkih ideja i pokreta, javno zagovaranje ideja o ‘vojvođanskoj naciji’, jeziku i pravoslavnoj crkvi, te najava donošenja nekakve ‘Vojvođanske platforme’, obavezuju nas da aktivnim delovanjem u društvenoj i političkoj sferi zaštitimo teritorijalni integritet i celovitost srpske države“, napisano je u uvodu ovog pisanija, nakon čega je navedeno pet tačaka koje čine deklaraciju.
Prva tačka nazvana je „istorijski razvoj srpske vojvodine“. Tu se navodi da je prisustvo Srba u Vojvodini zabeleženo još u ranom srednjem veku.
Dalje se navodi kako su Srbi bili „branioci hrišćanske Evrope“, pominje se Velika seoba Srba, značaj Vojvodine u očuvanju kulture i nacionalne svesti tokom vladavine Turaka, Majska skupštine 1848. godine, Svetozar Miletić, pa na kraju i pripajanje Srbiji 1918. godine.
etatizacija i vojvođanska nacija
„Uz negiranje sprskog etničkog, duhovnog, kulturološkog, istorijskog i političkog karaktera i nasleđa Vojvodine, jugoslovenski komunisti usvojili su stanovište zasnovano na načelima Kominterne, da je prostor nekadašnjeg Srpskog Vojvodstva zapravo zasebna etatistička tvorevina, bez suštinskih veza sa delom Srbije i srpstva južno i zapadno od Save, Dunava i Drine“, navodi se u drugoj tački deklaracije.
Dalje se navodi da, „komunističke vlasti“, a nakon njih i „tzv. proevropske i građanističke opcije“, nisu mogle da se „oslone na nacionalne snage drugih, brojnih naroda u severnoj srpskoj pokrajini, budući da su svi oni, sasvim ispravno i prirodno, štitili svoje nacionalne identitete“.
„Obavezu da svoj nacionalni identitet zamene za ‘vojvođanski’, Jugoslovenski komunisti rezervisali su samo za srpski narod“, piše u deklaraciji.
USTAVNOPRAVNI POLOŽAJ VOJVODINE POSLE DRUGOG SVETSKOG rata
„U prve tri decenije postojanja socijalističke Jugoslavije, autonomija Vojvodine kontinuirano se politički i pravno širila, prevazivši sve standarde poznate u uporednom pravu, a što je na kraju i potvrđeno donošenjem Ustava SFRJ i Ustava SR Srbije iz 1974, a na osnovu ovih ustavnih akata i Ustava SAP Vojvodine iz 1974. godine“, piše u deklaraciji.
Kako se navodi, 1974. godine proces federiranja Federacije je pravno završen, što pisci deklaracije nazivaju „pretvaranjem federacije u konfederaciju“, pri čemu je dvema autonomnim pokrajinama u Srbiji „praktično je priznat status republika unutar republike“.
„U tom periodu najviši pravni akt Vojvodine prešao je put od podzakonske norme, preko Statuta, Ustavnog zakona, pa na kraju čak do Ustava. Još u uvodnim načelima pokrajinskog ustava naglašeno je da se ‘SAP Vojvodina udružila u Srbiju, u okviru SFR Jugoslavije'“, piše u tekstu.
Nakon „političko-pravnog“ vrhunca koji je Vojvodina imala u godinama posle 1974, proces je zaustavljen u periodu od 1988. do 2000, mada se ne navodi ko je zaustavio taj proces.
„Nakon petooktobarskih političkih promena ponovo je aktuelizovano ‘vojvođansko pitanje’. Prvi pravni korak na tom putu bio je tzv. Omnibus zakon iz 2002. godine koji je već narušio koncept standardne političko-teritorijalne autonomije iz još uvek važećeg Ustava Srbije iz 1990.
„vraćanje vojvodine u ustavne okvire“
„Novi Statut iz 2014. godine donet je, uz poštovanje navedene odluke Ustavnog suda, u svemu u skladu sa ustavnim okvirom iz Ustava Srbije iz 2006, odnosno kao podzakonski akt usklađen je sa Ustavom i važećim zakonima. Novim Statutom Vojvodina je definisana kao neodvojivi deo Srbije“ gde se neguju evropski principi i vrednosti“. Ovakav Statut, u saglasju i sadejstvu sa ostalim pravnim aktima, odražava pravu meru autonomije Vojvodine, čija je granica povučena Ustavom Republike Srbije“, piše u deklaraciji.
multikulturalna vojvodina
Na kraju se u deklaraciji navodi da je „Vojvodina izraz evropskih vrednosti, zajednica svih građana koji žive na teritoriji autonomne pokrajine, isto koliko je i neraskidivi deo nacionalnog, političkog, ustavnog i kulturnog identiteta moderne Srbije“, kao i da se „ove duhovne vertikale ne potiru međusobno, već se nadopunjuju“.
„Renesansa do koje dolazi u odnosima Srba i Mađara upravo u poslednjih deset godina, najbolji je dokaz za to da autonomaško-etatistički model ustrojstava Vojvodine ne samo da nije doprinosio međunacionalnom skladu, već da je njegovo odbacivanje predstavljalo nužan preduslov unapređenja razumevanja, sloge i saradnje među nacionalnim zajednicama u pokrajini“, navedeno je u deklaraciji, koja počinje od „istorijskog prisustva srpskog naroda na prostoru Panonije“.
Kako je ocenjeno, „promovisanje drugih partikularističkih, autonomaških, pa i separatističkih i antisrpskih sadržaja predstavlja krajnje izopačenje i, sledstveno tome, potpunu negaciju velikih ideala na kojima je Vojvodina sazdana“.
