Prema relevantnim procenama, danas u Austriji živi više od 300.000 ljudi srpskog porekla – uključujući državljane Srbije i osobe srpskog porekla sa austrijiskim državljanostvom. Time Srbi predstavljaju najveću etničku zajednicu u zemlji van nemačkog govornog područja.
Najnoviji Statistički godišnjak o migraciji i integraciji 2025, koji su objavili Statistik Austria i Austrijski integracioni fond (ÖIF), pokazuje koliko je ova grupa društveno i ekonomski duboko ukorenjena – i gde se javljaju napetosti i pukotine. U Statističkom godišnjaku se nalazi i reprezentativno istraživanje u vidu Integracione ankete 2025. koja po prvi put donosi precizne podatke o osećaju pripadnosti.
Ekonomski stub društva
Sa oko 122.500 državljana Srbije, ova zemlja spada među najvažnije zemlje porekla u Austriji, odmah posle Nemačke, Rumunije i Turske. Srbi u Austriji beleže visoku stopu zaposlenosti od oko 72 % – što je jedna od najviših među državljanima trećih zemalja. Posebno su zastupljeni u sektorima građevinarstva, industrije, logistike i nege, i važe za oslonac brojnih austrijskih regiona i firmi.
Obrazovanje
U poređenju sa drugim etničkim grupama, Srbi i Srpkinje imaju dobre obrazovne kvalifikacije. Samo oko 30 % zaposlenih iz bivših jugoslovenskih republika ima najviše završenu osnovnu školu (za poređenje: kod ljudi sa turskim poreklom taj udeo iznosi 54 %). Istovremeno, mnogi imaju srednje stručno obrazovanje; broj visokoobrazovanih raste naročito u drugoj generaciji.
Jezik: Integrisani na nemačkom, prisutni na srpskom
Čak 69 % Srba u Austriji ocenjuje svoje znanje nemačkog jezika kao „dobro“ ili „veoma dobro“ – što je najviša vrednost među svih deset analiziranih grupa u godišnjaku. Ipak, njihova medijska konzumacija i dalje ostaje pretežno na srpskom jeziku:
- Samo 54 % čita dnevne novine uglavnom na nemačkom jeziku – treći najniži procenat među svim grupama.
- Mnogi istovremeno prate srpske TV kanale, internet portale i društvene mreže.
Srbi u Austriji svesno neguju dvojezičnost – jezički funkcionalni na nemačkom, kulturološki povezani sa srpskim identitetom.
Austrija kao dom – Srbija kao uspomena
Integraciona anketa 2025. donosi posebno upečataljiv podatak:
Gotovo tri četvrtine Srba u Austriji identifikuje se više sa Austrijom nego sa Srbijom. Na pitanje: “Kojoj se državi osećate više pripadanim?”, njih 75% ispitanika odgovorilo je Austriji, a samo 25% Srbiji. To jasno pokazuje da Srbi u Austriji svoju budućnost vide u alpskoj republici.
Društvena klima: sve kritičnija
Uprkos dobroj integraciji na tržištu rada, subjektivna percepcija društvene klime je značajno drugačija:
- Samo 57 % Srba u Austriji ocenjuje suživot sa većinskim stanovništvom kao „dobar“.
- 30 % navodi pogoršanje društvenog odnosa – najviši procenat među svim analiziranim grupama.
- Najčešći izvori negativnog iskustva su javni prostor i radno okruženje.
Naturalizacija kao izuzetak
Uprkos dugogodišnjem prisustvu u zemlji, broj naturalizovanih Srba ostaje nizak:
- Samo 471 osoba srpskog porekla dobila je austrijsko državljanstvo tokom 2024. godine.
- To čini manje od 1 % srpske populacije – jednu od najnižih stopa naturalizacije među svim poreklima u Austriji.
Srbi u Austriji su ekonomski temelj, jezički kompetentni i društveno aktivni – ali ujedno i emocionalno vezani za obe domovine, uz kritički odnos prema društvenim tokovima. Politički i medijski diskurs mora uvažiti ovu složenu stvarnost – i raditi na većem uvažavanju, vidljivosti i poverenju, umesto na podsticanju stereotipa.
O publikaciji „Statistički godišnjak o migraciji i integraciji 2025“
Statistički godišnjak o migraciji i integraciji 2025, koji zajednički objavljuju Statistik Austria i Austrijski integracioni fond (ÖIF), predstavlja najobuhvatniji pregled demografskih, ekonomskih, obrazovnih i društvenih podataka o migrantima u Austriji. Godišnjak se bazira na zvaničnim statističkim podacima, administrativnim izvorima i rezultatima integracionih anketa – i nudi uvid u to kako se različite zajednice uključuju u austrijsko društvo. Publikacija je dostupna na ovom linku
