Kad su hitro građeni i pompezno otvarani, malo ko je mogao i da pomisli da će Političku školu i Spomen-dom zadesiti ovakva sudbina.
Polaznici i svršeni đaci posle godinu dana izučavanja lika i dela Josipa Broza bili su ubeđeni da će komunistički hram znanja trajati „dok je sveta i veka“.
„Većina ih je sada u penziji i rado se seća tog školovanja u Kumrovcu, gde su zajedno s mladima iz svih krajeva tadašnje Jugoslavije, bez jezičkih ili drugih prepreka, razmenjivali iskustva i ostvarili nezaboravna prijateljstva“, ushićeno konstatuje Đuro Kozar u tekstu u Oslobođenju od 7. juna 2025. godine povodom vesti da će škola „Josip Broz Tito“ biti starački dom.
Nije ovaj sarajevski vojnopolitički komentator jedini koji uramljuje idealizovanu i idolopokloničku sliku Titove kumrovačke škole i njenih komunističkih pitomaca.
Škola u Kumrovcu bila je deceniju i po elitni obrazovni centar za odabrane i perspektivne komuniste, a po načinu i karakteru studija mogla bi se porediti s katoličkim univerzitetom Notr Dam iz Saut Benda u Indijani.
Na Titovom univerzitetu školovali su se budući politički lideri koji su po sticanju kumrovačke diplome vršili, kako to kaže Kozar, odgovorne dužnosti u Savezu komunista Jugoslavije, privredi i društvenim delatnostima. Polaznike su predlagali opštinski komiteti Saveza komunista iz redova najboljih mladih radnika, svršenih srednjoškolaca, studenata i nezaposlenih, a biografije kandidata skenirane su u raznim partijskim telima („trijaža“).
Grupa je bila sastavljena od desetak polaznika na nivou svake republike i pokrajine ondašnje Jugoslavije, a JNA i savezna tela slali su svoje posebne ekipe školaraca, tako da je svaku generaciju činilo oko 110 do 120 polaznika.
Za vreme boravka u školi svaki je polaznik dobijao platu a išao im je i radni staž. Boravak i rad škole finansiran je parama Saveza komunista. Polaznici su bili različitog obrazovanja, od onih koji su završili trogodišnje srednjoškolsko obrazovanje do onih s fakultetskim diplomama.
Školovanje je trajalo 12 meseci, ocene su bile opisne, niko nije izgubio godinu i na kraju su se delile diplome. U proleće 1975. godine na sastanku u Kumrovcu utvrđena je programska orijentacija škole koju su uobličili Miladin Korać, Najdan Pašić, Miroslav Pečujlić, Pero Damjanović, Aleksandar Fira, Ljubiša Stankov, Hajrudin Hodža, Ekrem Murtezai, Vjekoslav Mikecin, Predrag Vranicki, Dušan Bilandžić, Stipe Šuvar, Srđan Vrcan, Duško Popovski, Orde Ivanovski, Lazar Mojsov, Budislav Šoškić, Mijat Šuković, Žarko Bulajić, Franc Černe, Adolf Bibič, Boris Majer, Muhamed Filipović, Hasan Hadžiomerović, Arif Tanović, Andrija Krešić i Milivoj Oreb.
U obrazloženju odluke o osnivanju stajalo je, između ostalog, da „iskustvo našeg revolucionarnog pokreta nepobitno je pokazalo da je socijalistička revolucija jedino moguća kao svesna delatnost zasnovana na učenju marksizma“ i kako iskustvo „dokazuje da je zapostavljanje marksizma uvek vodilo pojavama okoštavanja revolucionarne misli“.
Misli, reči i sugestije Josipa Broza Tita bile su od izuzetnog značaja za utvrđivanje koncepcije i za dalji razvoj škole, a posle Titove smrti važna je bila interpretacija njegovih misli.
Josip Mihaljević iz Hrvatskog instituta za istoriju u naučnom radu „Kako su se kalili partijski kadrovi: osnivanje, koncepcija i delatnost Političke škole SKJ ‘Josip Broz Tito’ u Kumrovcu“ citira reči Juraja Hrženjaka, prvog direktora Škole, koji je u intervjuu partijskom listu Komunist krajem 1975. godine rekao da rukovodstvo nastoji da školu razvije „u pravu Titovsku kovačnicu kadrova koja će uspešno ostvarivati odluke partije i Tita na izgradnji socijalističkog samoupravnog sistema, bratstva i jedinstva i nesvrstane politike Jugoslavije, neimara ravnopravnosti i aktivne uloge u međunarodnom radničkom pokretu“.
CEO TEKST PROČITAJTE U NOVOM BROJU NEDELJNIKA KOJI JE OD ČETVRTKA, 6. NOVEMBRA, NA SVIM KIOSCIMA I NA NSTORE.RS
Tagovi
