„Biljka iz pakla“ stigla u Srbiju: Izaziva teške opekotine, širi se brzo, kreće hitno uništavanje

Ministarstvo zaštite životne sredine donelo je prošle nedelje, tačnije 16. jula, naredbu o uništenju biljke „Heracleum sosnowskyi“ na teritoriji Republike Srbije.

Ova biljka, koja može izazvati teške opekotine, nedavno se pojavila na teritoriji grada Beograda, gradske opštine Palilula i Kovilova.

Ministarka Sara Pavkov, potpisala je prošle nedelje naredbu u cilju uništavanja i sprečavanja širenja ove opasne biljke.

Kako je objavljeno u Službenom glasniku, ova biljka nije autohtona vrsta, već je u Srbiju najverovatnije uneta spolja.

U naredbi ministarstva nalaže se vlasnicima i korisnicima poljoprivrednog, šumskog i građevinskog zemljišta da obrate pažnju na pojavu ove biljke i da primene preporučene mere za njeno uništenje.

Preporučene mere:

Ministarstvo preporučuje redovno košenje i tarupiranje (uklanjanje biljne mase), vađenje celih biljaka sa korenom iz zemlje, kao i uklanjanje cvasti pre nego što biljka razvije seme.

Takođe, u obzir dolaze i hemijski tretmani sankcionisanim sredstvima, u skladu sa Zakonom o sredstvima za zaštitu bilja, na način koji ne ugrožava život i zdravlje ljudi i životinja, kao i celokupne životne sredine.

Važno je napomenuti da se naredbom zabranjuje iznošenje biljnih ostataka i/ili bilo kog dela biljke sa parcela na kojim je prisustvo ove biljke utvrđeno, zarad sprečavanja širenja ove biljke slučajnom oplodnjom.  To podrazumeva i iznošenje zemljišta iz kog je ova opasna biljka nikla.

Ministarstvo upozorava na upotrebu adekvatne zaštitne opreme pri rukovanju ovom biljkom, sa kojom kontakt može proizvesti teške opekotine na koži.

Na kraju se navodi da će ministarstvo nadgledati i vršiti ocenu očuvanosti prirode u saradnji sa Institutom za zaštitu bilja i životne sredine.

Šta je „Heracleum sosnowskyi“?

Heracleum sosnowskyi, dvogodišnja je ili trogodišnja zeljasta biljka iz porodice šargarepa. Najčešće se može naći u planinama Kavkaza, konkretno njihovim centralnim i zapadnim delovima. 

Kako se navodi u objavi na sajtu Ministarstva zaštite životne sredine; ova alohtona (uneta) vrsta prepoznata je kao jedna od najopasnijih stranih biljnih vrsta zbog svog invazivnog karaktera i opasnosti za biodiverzitet i ljudsko zdravlje.  

Svi delovi ove biljke sadrže fototoksičnu supstancu furanokomarin, koja iritira kožu i izaziva opekotine u kontaktu sa svetlošću. Što će reći, što je indeks UV zračenja viši tog dana, supstanca će biti jača i izazivati iritacije na koži koja je bila u kontaktu sa biljkom.  

Osim na Kavkazu, ova biljka se može pronaći i u Baltičkim državama, Belorusiji, Poljskoj, Češkoj, Rusiji, Ukrajini, a u našem komšiluku se može naći u Mađarskoj.

IZGLED I UPOTREBA

U pitanju je izuzetno velika biljka, visine od 100 do 300 cm. Listovi su veliki, izdeljeni, a cvetovi su najčešće bele boje. Premda cveta samo jednom za vreme svog životnog ciklusa, biljka tom prilikom proizvodi veliku količinu semena. 

U Sovjetskom savezu je tokom 60-ih godina prošlog veka gajena kao medonosna i biljka za ishranu životinja, ali je nakon prestanka svoje industrijske upotrebe počela nekontrolisano da se širi nekadašnjim parcelama za eksploataciju.

Kako se navodi na sajtu ministarstva, ova biljna vrsta je kod nas registrovana u blizini Kovilova (okolina Beograda), neposredno uz kanal, zbog čega postoji realna opasnost da dođe do širenja semena vodom. 

Ministarstvo navodi da je prvi korak u postupku suzbijanja širenja ove vrste mapiranje vrste u Pančevačkom ritu, koje je, kako se navodi, u toku i koje sprovode Zavod za zaštitu prirode Srbije u saradnji sa Institutom za zaštitu bilja i životnu sredinu.