Stambeno-poslovni kompleksi se sve više grade. Da li su oni realna potreba sadašnjosti i koliko savremeni način života diktira ovu vrstu gradnje?
Stambeno-poslovni kompleks, kao urbana tipologija, podrazumeva celovitost i usklađenost više različitih sadržaja i namena u okviru jedinstvenog urbanističkog, pejzažno-hortikulturnog, saobraćajnog i arhitektonsko-dizajnerskog sklopa u kojem je postignuto jedinstveno iskustvo i visok komfor stanovanja i života u gradu. Viši nivo komfora stambeno-poslovnih kompleksa, kakav je i beogradski stambeno-poslovni kompleks Novi Dorćol, očitava se na više nivoa, počev od funkcionalnog pristupa i rešenja parkiranja, logičnog kretanja internog kolskog saobraćaja, bezbednih pešačkih tokova integrisanih sa prijatnim uređenjem spoljašnjeg prostora, zelenila, dečjih igrališta, kao i pratećih društvenih, uslužnih, poslovnih i komercijalnih sadržaja, preko prostorno dobro raspoređenih stambenih lamela sa ambijentalno usklađenim prilazima i udobnih stambenih jedinica.
Karakteristika kompleksa jeste i u tome da se, pogodnim arhitektonskim projektovanjem, u njima može postići veliki varijetet stanova u odnosu na druge stambene tipologije, a samim tim i proširiti mogućnost izbora za korisnike, na primer, u pogledu različitih kategorija i struktura stambenih jedinica, njihove orijentacije prema strani sveta, pogledu, mestu u okviru lamele ili kompleksa.
Konačno, za jedinstveni identitet jednog kompleksa od posebnog značaja je njemu svojstvena estetika, koja se gradi kao složena šira slika ili, pre, mozaik sačinjen od mnogih međusobno različitih, ali pažljivo uklopljenih elemenata dizajna, kao što su dobro osmišljeni urbani ambijenti i arhitektonski izražajne zgrade, komplementarna materijalizacija eksterijera i enterijera zajedničkih prostora lamela i samih stanova, kvalitetna i atraktivna oprema, koloritno-tonska gama celine i detalja, kontinuitet unutrašnjeg i spoljnjeg osvetljenja, sezonsko smenjivanje bujnosti i vitalnosti biljnih vrsta, atraktivnost i funkcionalnost urbanog mobilijara i slično.
Novi Dorćol je stambeno-poslovni kompleks koji nosi jednu dozu autentičnosti? U čemu se ogleda ta jedinstvenost?
Novi Dorćol je situiran u široj urbanoj strukturi mirnih stambenih ulica i venaca sa drvoredima, skverovima i manjim parkovskim trgovima, pešački je povezan sa jedinstvenim sadržajima centra Beograda kao što su Bitef teatar, Crkva Sv. Aleksandra Nevskog, Bajlonijeva pijaca, Skadarlija i Botanička bašta, ali i Trg republike i Knez Mihailova ulica na malo daljoj udaljenosti. Sam kompleks je osmišljen kao savremena interpretacija tradicionalnog urbanog miljea stambenog kvarta sa javnim, društvenim, rekreativnim i komercijalnim sadržajima u nivou prizemlja, internim kolskim i pešačkim ulicama, pasažima, drvoredima, unutrašnjim ozelenjenim trgom u središtu kompleksa i javnim trgom ka Venizelosovoj ulici.
Nadasve, posebnost kompleksa Novi Dorćol ogleda se u očuvanim i u novu arhitektonsko-urbanističku celinu uklopljenim originalnim segmentima i elementima industrijske arhitekture. Segmenti zidova magacina, liveno-gvozdenih stubova hala i očuvani deo upravne zgrade fabrike platna – „Platnare“, čine autentične fragmente nasleđa same lokacije. Krajem 19. veka na ovoj lokaciji je izgrađeno „Prvo kraljevsko povlašćeno preduzeće za preradu kudelje i pamuka Alekse Obradovića i kompanije“, koje će kasnije preći u vlasništvo Tekstilne fabrike Koste Ilića i sinova (Vlade Ilića, jednog od najvećih industrijalaca prve polovine 20. veka u Srbiji i gradonačelnika Beograda iz međuratnog perioda). Nakon Drugog svetskog rata industrijski kompleks će postati sedište fabrike liftova nazvane po narodnom heroju „Davidu Pajiću Daki“, čija će se spomen-bista takođe naći izložena u novom kompleksu.
Prilika je da razgovaramo i o našoj arhitekturi s kraja 19. i početka 20. veka, posebno imajući u vidu industrijske objekte na Dorćolu. Taj deo grada je, uostalom, zanimljiv investitorima, arhitektama, zašto?
Iako je danas integralni deo najužeg centra gotovo dvomilionskog gradskog područja, Donji Dorćol je krajem 19. veka formiran kao periferna industrijska zona na desnoj strani Dunava, a tokom 20. veka ovaj deo Beograda su obeležili infrastrukturni projekti, kao što su izgradnja termoelektrane „Snaga i svetlost“, mosta preko Dunava, Luke Beograd i Dunavskog keja. Pored fabričkih kompleksa, vredno je pomenuti stambenu arhitekturu koja je neposredno pratila industrijski razvoj. Tako, samo na potezu od nekih 500 metara u Venizelosovoj ulici, s jedne strane nalazimo stambenu radničku koloniju koju je krajem prve decenije 20. veka projektovala Jelisaveta Načić, prva žena arhitekt u Srbiji, a sa druge, neorenesansnu vilu vlasnika fabrike i gradonačelnika Beograda Vlade Ilića, koju je projektovao Aleksandar Đorđević, značajni arhitekt međuratnog Beograda, čija najpoznatija dela su zgrada Beogradske berze na Studentskom trgu i Beli dvor na Dedinju.
Jelisaveta Načić je takođe autor originalnog projekta za Crkvu Sv. Aleksandra Nevskog, koji su dopunili i dovršili arhitekti Pera Popović i Vasilije Androsov. Široj javnosti je malo poznato da je objekat današnjeg Bitef teatra izgrađen u periodu 1940-1943. godine kao nemačka evangelistička crkva po projektu čuvenog nemačkog arhitekta Ota Bartninga (Otto Bartning), ko-konceptora (sa Valterom Gropiusom), programa vajmarskog Bauhausa, i kasnije, jednog od najznačajnijih arhitekata moderne sakralne arhitekture. Samo ovih nekoliko crtica arhitektonske istorije Donjeg Dorćola upućuju na vrednost graditeljskog nasleđa ovog dela Beograda i objašnjavaju privlačnost ambijenta i identiteta grada koji je tu sačuvan, a koji se i dalje otkriva u svom sjaju u sadašnjosti i čini potku narativa budućeg razvoja grada.
Kada je reč o „Platnari“, da li će i kako biti povezana njena istorija sa modernim izazovima vremena, potrebama?
Rekonstrukcija najstarijeg dela upravne zgrade nekadašnje fabrike, koji se zadržava na postojećoj poziciji, zasniva se na principu očuvanja celovitosti konstrukcije u njenom autentičnom arhitektonskom likovno-oblikovnom izrazu i materijalizaciji, i njene adaptacije i dogradnje u novoprojektovani objekat koji odgovara savremenim potrebama i standardima. Po svojoj poziciji, tako rekonstruisani novi komercijalni objekat ističe se u prvom planu kompleksa Novi Dorćol, kao slobodnostojeći objekat javno-ugostiteljsko-kulturne namene, okružen zelenilom, šetalištem i kolonadom formiranom od segmenata starih zidova magacina postavljenih ispred savremeno koncipiranih zastakljenih fasada lokala u prizemlju.
Prilikom definisanja nove namene, osnovna restoranska funkcija postavljena je u istorijsko-tematski okvir „tekstila“ kao ključnog pojma, koji se kao nit provlači u tematizovanju enterijera i pratećih programskih, kulturnih sadržaja i događaja buduće „Platnare“. Arhitektonski identitet „Platnare“ nastaje kroz minuciozni projekat mladih arhitekata Studio TEN, kao sklop stare i nove strukture sastavljen od autentičnih materijala i elemenata konstrukcije 19. veka – lukova i svodova od opeke, livenih gvozdenih stubova, sitno-rebraste tavanice, „pruskog svoda“ – sa arhitektonskim elementima, fasadnim sistemima i enterijerskom opremom najsavremenije generacije. Arhitektonski pristup „Platnari“ afirmiše vrednost nasleđa ne samo kao konzervirano sećanje na prošlost, već kao aktivni deo prošlosti koji jedinstvenim estetsko-formalnim svojstvima doprinosi složenom savremenom izrazu enterijera i eksterijera.
Novi Dorćol je novi stambeno-poslovni kompleks koji se gradi u Venizelosovoj 29. Predviđena je izgradnja preko 500 modernih stanova različitih struktura, kao i više od 700 parking mesta u dvoetažnoj garaži. Vrednost investicije iznosi preko 130 miliona evra, a investitor je Deka inženjering, kompanija koja je izgradila A Blok, jedan od najuspešnijih stambeno-poslovnih projekata na Novom Beogradu. Više na www.novidorcol.rs
Tagovi
